८१ अब एकै चोटी ८१ अभिमन्युको मृत्यु

८१ अब एकै चोटी ८१ अभिमन्युको मृत्यु

(अभिमन्यु – सुभद्रा र अर्जुनको छोरा; कृष्णको फुफू कुन्तीको छोरा अर्जुन – त्यसैले कृष्ण-अर्जुन दाजु भाइ; आफ्नो बहिनीलाई भाइ नाता पर्ने संगको बिबाह कसरि पचाउने – बुझि नसक्नु छ । अभिमन्युको हत्या / मृत्युले महाभारतको कथामा ठूलो हलचल आउँछ – दृष्टद्युम्नद्वारा द्रोणको हत्याको कारण र अर्जुनमा रीसको आगो सल्किएको थियो)

रत्नमान डंगोल

अभिमन्युले द्रोणको चक्रब्युह तोडेको बेला पाणडवहरु योजना अनुसार उनका साथ साथै पछि लागेका थिए । (कौरबहरुले अर्जुनलाई अन्तै अलमल्याएको थियो) । तर धृतराष्ट्रका ज्वाईँ (#॥कसरी ज्वाईँ पाए – बहिनी /छोरी नभएकाले ? ॥)., सिन्धुका बहादुर राजा जयद्रथले आफ्नो भएभरको फौज लगाएर आक्रमण गरी पाण्डवहरुलाई रोकी दियो । चक्रब्युहको रचनालाई बलियो पारे । यसरी बन्द गरी दियो कि पाण्डवहरुलाई बल जफति भित्र जान असंभव पारी दियो । (#॥भित्र जान नै किन परेको ? केही बुझिएन !॥)। युधिष्थिरले भालाहरु प्रहार गरी जयद्रथको धनुष तोडी दियो । सिन्धु राजाले अर्को धनुष उठाई नचुक्ने गरी धर्म पुत्रलाई बाणहरुले प्रहार गरे । जयद्रथको रथको ध्वजाहरु र छतहरु ध्वस्त पारी भीमसेनको बाणहरुले भयानक कार्ञहरु गरे । तर सिन।धु राजा सहग भएर उनको सामानहरु तोडिदिएको बेला उनिफेरि शस्त्र धारण गर्ने भएका थिए । जयद्रथले भीमसेनका घोडाहरु मारी दियो । भीमले सत्यकिको रथ चढ्नु परेको थियो । यसै गरी जयद्रथले बहादुरी देखाई पाण्डवहरुलाई अभिमन्यु गए तिरका सबै बाटोहरु बन्द गर्न सफल भए । अभिमन्यु एकलियो, कुनै सहायता पाउन सकेन । सबै मिलेर एक्लो अभिमन्युलाई घेरे । सुभद्राको छोरा कति पनि बिचलित भएन । उनले वरिपरिका सबै योद्धाहरु सित सामना गरे र तिनीहरु धेरै जनालाई सोतर पारी दिए । समुद्रमा पुगेर नदीहरु लोप भए जस्तै उनलाई हमला गर्न आएका फौजहरु उनको बाणहरुको अगाडि नदेखिने भयो । अभिमन्युको आक्रमणमा कौरब सेना सोत्तर भए । दुर्योधनका नवयुबक छोरा लक्षणले त्यसबेला अभिमन्युलाई आक्रमण गरे । पछि हटेर गई सकेका सिपाहिहरुले सो देखे पछि फर्केर आई पर्बतमा पानी बर्षे जस्तै गरी लक्षमण माथि बाणहरु बर्षाएर दुर्योधन पुत्र लक्षमणलाई सहायता गरे । त्यसो भए पनि अर्जुन पुत्र अभिमन्यु डराएन । नयाँ काँचुलिको सर्प जस्तै चम्केर उनले बाणहरुद्वारा लक्ष्मण माथि बर्षाए । दुर्योधन कराए - "दुष्ट अभिमन्युलाई नरकधाम पु-याई दिनु / मार्नु " । द्रोण, कृपा, कर्ण, अस्वत्थामा, बृहतबाल र कृतबर्मा समेत ६ जना महान योद्धाहरुले अभिमन्युलाई बन्धनमा पारे । ।" द्रोणले कर्णलाई भन्यो –" यस युबकको कवच फटाउन सकिँदैन । घोडाहरुको लगाममा हानेर छिनाल । यसरि उनलाई निर्बलियो पारि पछाडिबाट हमला गर ।" सूर्य पुत्रले त्यहि मुताविक गरे । अभिमन्युको पछडिबाट कर्णले हानेको बाणले अभिमन्युको धनुषलाई भाँचि दियो । उनका घोडाहरु र सारथिलाई मारि दिए । (#॥वाह ! बेइमान कर्ण, द्रोण इत्यादिहरु ॥). यसरि असक्षम गरिएका अभिमन्यु, नवयुबक योद्धा ढाल तरबार लिएर शत्रुहरुको सामना गर्दै रणभूमिमा डटेर खडा भए । उनले वरिपरिका योद्धाहरुलाई छक्क पारि दियो । उनलाई घेरा लगाएर बसेका लडाकुहरुलाई अन्योलमा पार्न तरबार घुमाएर आफ्नो दक्षता देखाई दिएका थिए । त्यसबेला मानौँ उनका खुट्टाहरुले भूईँमा नछोएर आकाशमा उडि बसेको जस्तो थियो । द्रोणले बाणहरुद्वारा अभिमन्युको तरबार भाँचि दियो ।  कर्णको तीखो बाणले उनको ढाललाई टुक्रा टुक्रा पारि दियो । त्यस पछि रथको एउटा पांग्रा उठाएर अभिमन्युले घुमाउँदै सबै शत्रुहरुको सामना गरे । रथका पाँग्रगाले उडाएको धुलोले उसलाई ढकमक्क  छोपि दियो । कविले बयान गरे अनुसार त्यस घटनाले गर्दा बीर अभिमन्युको शोभा झन बढेको थियो । तर तुरुन्तै नै घेरेर बसेका योद्धाहरुको संयुक्त आक्रमणले गर्दा उनलाई ढालि दियो । रथका पांग्राहरुलाई चूर्ण पारि दियो । त्यसै बेला दुशासनका छोरा आएर उनिसंग मरणान्तको द्वन्द युद्ध ग-यो । दुबै जना संग संगै ढले । अभिमन्यु भन्दा पहिले दुशासनका छोरा ऊठे, अनि उनले गदाले हानि अभिमन्युलाई मारि दियो । (#॥अभिमन्युको मृत्युकारणको दोष धेरैलाई दिन सकिन्छ – जस्तै जयद्रथ, दुशासनका छोरा ईत्यादि... तर वास्तवमा बिचार पु-याएर हेर्ने हो भने उनको मृत्युको कारण द्रोण र कर्ण थिए । जस्ले गर्दा उनिहरुको मनोबल घट्छ र उनिहरुको मृत्यको कारण हुन जान्छ । अभिमन्युको मृत्युले पाण्डहरुको रीस र बदलाको भावनाले सीमा नाग्छ ॥). सञ्जयले धृतराष्ट्रलाई भने –" कमलको तलाउमा बसेको हाथीले जस्तै एक्लैले कौरबसेनालाई कोलाहल मचाई दिएका अर्जुन-सुभद्राका छोरा अभिमन्युलाई धेरै जना मिलेर निर्मम हत्या गरे । उनलाई मारिए पछि जंगली जनावरहरुले भेट्टाएको शिकारमा हत्याराहरु सबै रमाए । तपाईँका मानिसहरु अभिमन्युको त्यस मृत शरीर वरिपरि नाचे । सेनाका भद्र (#॥ को को – द्रोण, कर्ण इत्यादि ६ जनाहरु त होइन!!॥).  मानिसहरु सबैले अफसोच गरी आँखाबाट आँसु निकाले । आकाश माथि कावा खाई रहेका मांसाहारी पक्षहरुलेपनि स्वर मचाई ' त्यसो त भएन, त्यसो त भएन ' भनेर कराउन लागे जस्तो सुनियो । शंख बजाएर कौरब सेनाहरु सबैले विजयको नारा लगाई रहेको बेला धृतराष्ट्रका एक जना छोरा ' युयुत्सु 'लाई त्यसो गरेको मन पराएन । उसले झोँकिएर भने –" यो अधम हो । हे सिपाहिहरु ! तिमीहरुले नीति नियमहरु बिर्सेका छौ । साँचै भन्ने हो भने तिमीहरुले लाज मान्नु पर्छ । तिमीहरुले निरलज्जाको नारा लागाएका छौ । अत्यधिक दुष्कर्म गरेर, निकट भविष्यको विपदको बिचार नगरि तिमीहरुले फुस्रो सुख मनाएका छौ ।" यति भने पछि युयुत्सुले दिक्क मानेर शस्त्रहरु फ्याँकेर युद्ध भूमि छोडेर गए । धृतराष्ट्रका सो नवयुबक छोरा पाप देखि डराउँथे । उनका कुराहरु कौरब सेनाका कानहरुमा निको लागेन । उनि भद्र पुरुष थिए थियो । मनका कुरा बोले । (#॥ सो कुराहरु द्रोण, कर्ण ईत्यादि महापुरुषहरुले सुने कि सुनेनन् ??  युयुत्सु किन रणभुमिमा आएको होला ? जुवा, युद्ध, प्रेम जस्ता कुराहरुमा जे गरे पनि जायज छ – जसरि भए पनि जित्नु छ, होइन र ?॥).

क्रमश:

९० अब एकै चोटि ९० जयद्रथको बध

रत्नमान डंगोल