Sunday, January 12, 2014

९० अब एकै चोटि ९० जयद्रथको बध


९० अब एकै चोटि ९० जयद्रथको बध

(अभिमन्युको हत्या हुनुको दोष अर्जुनले जयद्रथलाई दिएर प्रण गरेको थियो कि भोलि पल्टको सूर्य अस्ताउनु अगाडि जयद्रथलाई बध गर्न सकिएन भने आफै आत्मदह गरेर मर्ने छ । ८१मा भनिए जस्तै अभिमन्युको मृत्युको दोष जयद्रथलाइ दिन सकिन्न । अर्जुन बिनाको पाण्डव सेनालाई जयद्रथ एक्लैले हराएको देखिन्छ ।)
रत्नमान डंगोल
दुर्योधनले भन्यो –"फैसला हुने समय आएको छ, कर्ण । आज रात पर्न अघि जयद्रधको हत्या हुने छैन, आफ्नो प्रण पुरा नभएमा अर्जुन बेइज्जत भएर आफै मर्ने छ । अर्जुनको मृत्युको साथै पाणडवहरुको सर्बनाश अवश्य छ । झगडा बिना सम्पूर्ण सार्बभौँमसत्ता सबै हाम्रो हुनेछ । धनन्जयले बिचार     नपु-याई सम्भव नै नभएको प्रतिज्ञा गरेको थियो, उनि आफ्नै हातबाट मर्नु पर्ने भगवान कै बिधी रहेछ । अहिले मेरो ग्रह दशा राम्रो भएको जस्तो छ । हामीले यो मौका गुम्न दिनु हुँदैन । हामीले जसरि भए पनि उस्को आक्रमण असफल भएको हेर्नु पर्छ । सबै कुरो तिम्रोमा भर पर्दछ । तिम्रो महान युद्धकलाको परिक्षा आजै हुने छ । देखाउ आफ्नो खुबि । हेर पश्चिम दिशामा घाम डुब्दैछ । केहि समयमा रात पर्दैछ । त्यति बेला सम्ममा अर्जुनलाई जयद्रथसम्म पुग्न सक्ने सम्भव छैन । मैले सम्भावना देखेको छैन । तिमी, अश्वत्थामा, सल्य, कृपा र म, हामी सबै मिलेर जयद्रथको सुरक्षामा बस्नु पर्छ । घाम अस्ताउने केहि बेर सम्म हामीले जयद्रथलाई अर्जुनको हात पार्न दिन हुँदैन । अर्जुन असफल भएको हामीले हेर्न पाउनु पर्छ । यसको लागि हामीले सकभर कोशिस गर्नै पर्छ "। कर्णले जवाफ दियो –"राजा, भिमसेनले मलाई सर्बत्र घाउ पारि दिएको छ । म यस्तो थाकेको छु कि मेरो शरीरमा शक्ति नै नभएको जस्तो भएको छ । तै पनि म भएभरको शक्ति लगाएर लड्नेछु । म तिम्रै सेवा गर्न मात्र बाँचेको छु ।" कर्ण र दुर्योधन यसरि योजना गरिरहेको बेला घाम अस्ताउन अघि जयद्रथसम्म पुग्ने गरी अर्जुनले भएभरको बल लगाएर कौरबसेलाई भयंकर आक्रण गरिरहेको थियो । कृष्णले पाँच जन्य मुखमा राखी ऋषभस्वरमा ठूलो स्वर हुने गरी बजायो । जुन स्वरले आफ्नै सारथिलाई रथ लिएर तुरुन्तै आउनु भन्ने संकेत दिएको थियो । सो रथ आई पुगे पछि सत्यकि तेस्मा चढेर कर्णलाई ब्यस्त गराई राख्न भयंकर गरी दक्षता पूर्बक कर्णलाई आक्रमण गरे । दारुकाको रथ हाँक्ने चातुर्य तथा सत्यकिको धनुष चलाउने तरिका यस्तो थियो कि देवताहरुलाई सो भिड़न्त हेर्न तल ओर्लन लगाएको थियो । कर्णको रथको चारै वटा घोडाहरुलाई निर्बलियो पारेर सारथिलाई खसालि दियो, ध्वजा खसालि दियो र रथलाई चूर्ण पारी दियो । महान कर्ण रथ बिहिन भएर बसे । कौरब सेनामा हाहाकार मच्चियो । कर्ण दौडेर दुर्योधनको रथमा चढ्यो । सञ्जयले घटनाहरु सुनाउने क्रममा यति बेला धृतराष्ट्रलाई भने –"धनुर्बिद्यामा सब भन्दा निपूर्ण भएकाहरु कृष्ण, अर्जुन र सत्यकि नै हुन् । तिनीहरुको दाँजोमा अरु कोहि पनि छैनन् ।" (#॥ किन जयद्रथ, कर्ण र एकलब्य नि ?॥)।
अर्जुनले कौरबहरुको छेकथाम तोड्यो । जयद्रथ भएको ठाउँमा पुगे । अभिमन्युको हत्या र कौरबहरुले गरेको अन्यायहरुको सम्झनाले जलेका अर्जुनले भयानक रुपमा लड्न थाले । (#॥ अर्जुनले सोचे अनुसार त्यस्तो केहि पनि भएको र गरेका थिएन ॥)। उनि सभ्यसाचिन (दुबै हात समान रूपले चलाउन सक्ने) भएकोले कहिले बाँया र कहिले दाहिने हातले बाणहरु बर्षाए । शत्रुहरुमा त्रास र खलबलि मचाई दियो । मानौँ पञ्जा फुकार काल नै रणभूमीमा आएको जस्तो भयो । अस्वत्थामा र सिन्धुराजालाई रक्षा गर्ने भएका अरु महान योद्धाहरु र अर्जुनको बिचमा भएको युद्धको बर्णन गर्न सक्ने महाभारतको कथा लेख्ने कवि मात्र थिए । तिनीहरु भयानक गरी लडे । सबै जनालाई अर्जुनले पराजित गरे । कसैले पनि अर्जुनलाई जयद्रथ सम्म पुग्नबाट रोक्न सकेन । अर्जुनले जयद्रथ माथि आक्रमण शुरु गरे । ती दुई बिच युद्ध धेरै बेर चल्यो । दुबै जनाले पश्चिम दिशा तिर हेर्ने गरेको थियो । किनभने, दिन बित्ने बेला भै रहेको थियो । सूर्य अस्ताउने बेला थियो । जयद्रथ कम खालको योद्धा थिएन । अर्जुनलाई आफ्नो बल दक्षता प्रयोग गर्न मुश्किल परेको थियो । आकाश मण्डलमा दुब्न लागेको सूर्य रातो भएको थियो । तर युद्ध सकिएको थिएन ।

" समय अलिकति मात्र बाँकि छ । जयद्रथ बाँचिएकै छ । अर्जुनको आक्रमण बिफल भएको छ । प्रतिज्ञा पूरा नभएर अर्जुनको बेइज्जति हुन लागि रहेको छ । " भनि दुर्योधन मन मनै खुशि भएका थिए । त्यस पछि अन्धकार भयो । दुबै पक्षमा कोलाहल हुन थाल्यो । घाम अस्ताई सक्यो । जयद्रथ मारिएको छैन । अर्जुन पराजय भएको छ । " भनि पाण्डवहरु खिस्रिक्क भयो । कौरब सेनामा हर्षको लहर चल्यो । जयद्रथले पश्चिमतिरको आकाश मणडल हे-यो । " अब म बाँचे " भनेर मन मनै बिचार गरे । किन भने त्यस बेला उस्ले सूर्यलाई देखेन । अर्जुनबाट हुने भएको प्रतिज्ञाको समय अवधि सकियो भन्ने उस्को बिचार थियो ।
त्यस बेला जे जस्तो भए पनि कृष्णले अर्जुनलाई भन्यो – " सिन्धुराजाले आकाश मण्डल हेरी रहेको छ । यो अन्धकार मैले गराएको हो । अहिले सम्म घाम अस्ताएको छैन । आफ्नो प्रण अनुसारको काम गर । मौका यहि छ । जयद्रथ सुरक्षा देखि अलग्ग रहेको छ । " गान्धिवबाट बाण छुट्यो । उडेर गएको बाणले जयद्रथको टाउकोलाई पनि ऊडाएर लग्यो । कृष्णले कराएर भन्यो – " अर्जुन, जयद्रथको टाउकोलाई जमिनमा खस्नु भन्दा पहिले नै अर्को बाण हानेर त्यस्लाई उस्को बाउ बृधक्षेत्रको काखमा पु-याई देउ । छिटै बाण हानि हाल । " अर्जुनले तुरुन्तै अर्को बाण हान्यो । त्यस बाणले जयद्रथको टाउकोलाई उडाएर चराले लगे जस्तो लग्यो । त्यो एउटा अपूर्बको घटना थियो ।
बृधक्षेत्र आँखा चिम्लेर आफ्नो आश्रमको खुला ठाउँमा ध्यानमा मग्न भएर बसेका थिए । त्यसै बेला सुन्दर कपाल र सुनको मुन्द्रि लगाएको उनको छोरा जयद्रथको टाउको उन कै काखमा सस्यो । बिस्तारै खसेकोले बृधक्षेत्रले चालै पाएन ।ध्यान सकेर बृधक्षेत्र उठ्यो । त्यो टाउको गुडेर भुईँमा खस्यो । टाउको भुईँमा पर्ना साथ बृधक्षेत्रको टाउको पनि सयौँ टुक्रा भएर फुट्यो । बाबु र छोरा दुबै जना एक साथ बहादुरहरुको लोकमा पुगे ।
केशब, धनन्जय, भीम, युधामन्यु र उत्तमौजाले आ-आफ्नो शंख बजायो । (अधर्मि) धर्मराजले विजयको घोषणा सुनेर जान्यो कि अर्जुनले कबोल गरे जस्तै जयद्रथलाई मा-यो । त्यस पछि युधिष्ठिरले द्रोणको बिरुद्ध भिषण गरेर फौज हाँके । रात परि सक्यो तर युद्ध रोकिएन । चौधौँ दिनको युद्धमा घाम अस्ताएको बेला पनि युद्धको नियमलाई मानिएन । दिन पर दिन जोश बढेकोले नियम र बन्देजहरु एक एक गरि भंग हुँदै गएको थियो ।

क्रमश: ९१ द्रोणको अन्त्य     रत्नमान डंगोल

No comments:

Post a Comment